Catro días despois da investidura de Inés Rey como alcaldesa de A Coruña, o líder do BNG na cidade, Franscico Jorquera, reitera que si o BNG non participa do Goberno local é debido a unha "decisión unilateral do PSOE", e asegura que "non foi froito dunha imposición" por parte da cúpula do BNG. En conversación con Quincemil, o líder nacionalista asegura que a súa formación actuou con responsabilidade, seguindo coa máxima de non propiciar alcaldías do Partido Popular, e respectando a vontade que expresaron as coruñesas e os coruñeses nas urnas o pasado 28 de maio.

A recta final das negociacións que permitiron investir de novo alcaldesa á socialista, estivo envolta en polémica pola forma que adoptaría ese goberno. A nova do acordo coñeceuse tras a terceira e última reunión que mantiveron ambas formacións a pasada semana. Ao término do encontro, o portavoz do Goberno Local, Jose Manuel Lage, asegurou que Inés Rey sería investida alcaldesa e que os socialistas gobernarían en minoría.

Con todo, o líder do BNG desmentiu ao día seguinte que a forma de goberno fose un asunto tratado nas reunións, e achacou á postura do PSOE durante as negociacións que non fose posible formar un goberno de coalición na cidade. Aínda si, a noticia de que non habería un bipartito xerou malestar nunha parte dos votantes do BNG, que esperaban que o resultado das eleccións municipais permitise a súa formación negociar un acordo máis ambicioso.

Nese sentido, Jorquera reitera que "o PSOE descartou a hipótese do goberno de coalición dende o principio", e que o BNG actuará como "forza de oposición", velando polo cumprimento dos puntos recollidos no acordo, así como traballando para "presentarse como alternativa" dentro de catro anos.

Por que o BNG non está dentro do Goberno da Coruña? O pacto entre PSOE e BNG a nivel Galicia influíu dalgún xeito neste resultado?

Non participamos do Goberno da Coruña por decisión unilateral do PSOE. O PSOE, dende o minuto cero, instalouse na única hipótese de conformar un goberno en minoría, en solitario. Polo tanto, a negociación que mantivo o BNG co PSOE estivo centrada na investidura de Inés Rey, e non se negociou a formación dun goberno, porque foi unha hipótese que o PSOE descartou de plano.

Nós cremos que o PSOE fixo un análise erróneo do resultado das eleccións municipais, a propia Inés Rey presentouse como vencedora na noite electoral, e quero lembrar que non foi a candidata da lista máis votada, nin a que obtivo máis escanos. Das tres forzas que obtivemos representación, o PSOE foi a única que baixou en votos. Por tanto, cremos que fixo unha lectura equivocada dos resultados e, esta é unha valoración miña, o PSOE prefería que o status quo creado no anterior mandato non fose modificado. Despois da escolla de Inés Rey, coñecemos como conforma o seu Goberno o PSOE, e cremos que acentúa rasgos que foron obxecto de crítica no pasado mandato: Unha concentración enorme de poder en moi poucas persoas, un modelo de funcionamento que ten provocada moita lentitude e moita ineficacia no funcionamento do Concello, incluso críticas de persoas que formaban parte dese Goberno. Posiblemente o temor a que se modificase este estatus quo coa entrada do BNG tamén explica esa actitude do PSOE refractaria á formación dun goberno de coalición. En calquera caso, o PSOE optou por gobernar en minoría, e a consecuencia é que vai estar en minoría, con 11 de 27 concelleiros, porque, loxicamente, ante ese escenario, o BNG vaise situar como forza de oposición.

E, en canto a cuestión de que aínda así propiciásemos a escolla de Inés Rey como alcaldesa en cumprimento dos pactos suscritos entre PSOE-BNG no conxunto do país, foi por convicción, non simplemente por disciplina como forza política. O BNG aspira a facer posible un cambio político no noso país, en breve haberá eleccións autonómicas, e a aspiración do BNG é derrotar nesas eleccións ao PP. Por tanto, o BNG no vai propiciar que o PP reforce o seu poder en Galicia porque somos moi críticos coas súas políticas, pero tamén por respecto á vontade expresada polas coruñesas e coruñeses nas urnas. Aínda que o PP fose a formación máis votada, houbo unha maioría moi clara de voto ás opcións progresistas e que formalmente se declaran de esquerdas. Non tería sentido con ese escenario que quen liderase esa corporación fose o PP.

Máis aló da postura do PSOE, por que razón o BNG non foi quen de poñer esa cuestión sobre a mesa tendo en conta que a súa formación era indispensable para que Inés Rey puidese seguir no Concello? Non partía o BNG dunha vantaxe nese sentido?

Vou ser moi claro na resposta. No suposto caso de que se tivera entrado a negociar un acordo de goberno, de que nos puxésemos dacordo sobre un programa de goberno, sobre unha estrutura de goberno, sobre os mecanismos de funcionamento dese goberno, por suposto que o BNG contemplaba a hipótese de entrar no goberno, que acontece? Que o PSOE descartou esa hipótese, e que a descartara xa preanunciaba como podería ser ese goberno de coalición. Porque un goberno de coalición, para que funcione, para que non frustre as expectativas da cidadanía, ten que ter unha relación baseada na confianza e lealdade mutua. Que o PSOE dende o primeiro momento se instalase na hipótese de que só contemplaba gobernar en minoría, xa preanunciaba, no suposto caso de que o BNG optara por forzar as cousas, un goberno de coalición que nacería xa con eivas moi importantes, que ameazaría o que ten que ser o funcionamento razoable dun goberno de coalición.

Pero, ademais, o BNG non forzou as cousas, primeiro, porque somos unha forza política seria, e segundo, por respecto á cidade. Eu son moi crítico co PSOE, pero o PSOE non é tonto como para non saber distinguir un farol do que é unha posición firme. Digo un farol porque a única ferramenta que tiña o BNG para evitar que o PSOE reconsiderase esa posición era dicir que non ía votar a Inés Rey, que ía presentar a súa candidatura e votar a súa candidatura, o cal equivale a entregarlle ao PP a alcaldía. O PSOE sabe que non íamos facer iso, sabe que esa non é a estratexia e que non o entenderían os votantes do BNG. E somos unha organización de ámbito galego, que non entende cada concello como unha illa, porque as decisións que tomemos na Coruña afectan aos outros concellos. Había un pacto en virtude do cal, por exemplo, que o BNG puidese ter a alcaldía da capital de Galiza, Santiago de Compostela, ou puidese ter a alcaldía de Pontevedra, dependía de que o PSOE votase aos nosos candidatos, polo tanto o PSOE sabería que estamos xogando de farol. E, ademáis, adoptar esa posición significaría crear unha tensión que a cidade non merece. Cremos que por moi criticable que sexa a actitude do PSOE, as forzas políticas teñen que pensar ante todo no interese dos cidadáns e, polo tanto, crear unha situación de incerteza e inestabilidade que o único que vai facer é degradar a propia corporación municipal, cremos que a cidade non o merece. Por esa razón o BNG non forzou as cousas máis do razoable, porque somos unha forza política seria, responsable e, en calquera caso, entrar no goberno sería unha ferramenta, nunca un obxectivo en si mesmo. E se o PSOE fixo esa escolla, non pasa nada, o BNG vaise sentir cómodo exercendo un papel de oposición.

Refírese a Santiago de Compostela e Pontevedra, polo que, este resultado na Coruña prodúcese no marco de esa negociación a nivel Galicia entre PSOE-BNG?

Si, pero non é froito dunha imposición. O BNG de Coruña comparte as decisións dos órganos nacionais do BNG, Avia Veira e máis eu somos membros do Consello Nacional do BNG, e votamos a favor dos termos que se aprobaron para chegar a un acordo no conxunto do país co PSOE. E, ademais, a decisión que se acordou é congruente co que vén pasando en Galicia en todas as eleccións municipais dende hai moitos anos. Polo que esa actitude de respecto aos acordos subscritos pola nosa organización no conxunto de Galicia coa dirección do PSdeG faise tamén dende a convicción de compartir plenamente o contido deses acordos. É a estratexia pola que avoga o BNG no conxunto de Galicia.

Que feedback recibiu da militancia nestes días? Este xoves teñen convocado un acto público, que lle vai expoñer á militancia e aos seus votantes ese día?

O feedback da militancia foi positivo. Somos unha organización plenamente democrática e as posicións do BNG non se adoptan por aclamación excluíndo a posibilidade de falar e de votar, senón que as decisións se toman despois de debates nos que todo o mundo ten a posibilidade de expresarse. Antes de asinar o acordo de investidura houbo dúas asembleas locais do BNG abertas á participación do conxunto de afiliados e afiliadas, na primeira valoramos o escenario político resultante nas eleccións municipais e fixamos as premisas para iniciar unha negociación co PSOE, e a segunda foi inmediatamente antes da sinatura do acordo de investidura para dar conta dos resultados da negociación e para refrendar o acordo de investidura ao que chegamos de inicio, porque antes de asinalo necesitabamos o refrendo da nosa organización. E foi aprobado cunha única excepción, o resto foron todos votos a favor. Creo que a posición adoptada polo BNG é compartida polo conxunto dos afiliados e afiliadas.

E logo, convocamos un acto público, aberto, o vindeiro xoves, para darlle conta aos cidadáns da visión que ten o BNG de como foron as negociacións co PSOE, do resultado desas negociacións, e do papel que o BNG quere desempeñar ao longo destes catro anos. Aí terán a oportunidade de expresar as súas opinións as persoas que así o desexen. E será o primeiro dun ciclo de actos que van ser unha constante ao longo deste mandato e que se chaman "Fío directo co BNG". Queremos ser unha organización que teña unha interlocución permanente coa cidadanía coruñesa para rendir contas do noso traballo municipal, para escoitar propostas, suxestións… e para ofrecernos como ferramenta ao servizo dos coruñeses e coruñesas que queiran imprimirlle a esta cidade un cambio de rumbo. Sabemos que hai moita xente que tiña una gran expectativa coa posibilidade de que o BNG entrase no goberno, agradecemos moito esa expectativa e queremos explicar con toda transparencia porque non foi posible.

Respecto a esa postura do BNG como forza de oposición nos vindeiros catro anos, como pensan exercer ese control ao Goberno? E que ferramentas teñen en caso de que non se cumpra o acordo?

No propio acordo se contemplan reunións cuatrimestrais para facer seguimento do grao de cumprimento do acordo de investidura. Ese acordo vai acompañado dun cronograma, establecendo a periodicidade en que se teñen que implementar as distintas medidas, pero a principal ferramenta que ten o BNG e que somos unha forza política decisiva. O PSOE ten varias escollas posibles se quere que os asuntos que o Goberno traslade ao pleno teñan o refrendo do pleno: unha é consensuar co BNG, loxicamente o BNG vai ter unha actitude colaborativa se o PSOE cumpre co pactado, senón non facilitaremos as maiorías que necesita o goberno municipal; outra opción é que opte por pactar co PP, ese caso cremos que sería politicamente clarificador, e a sociedade e o votante progresista tomará nota. E a outra posibilidade é que se arrisque a levar os asuntos ao pleno sabendo que non teñen asegurada a maioría. Por tanto, a nosa maior ferramenta é que o BNG é decisivo porque así o decidiron os coruñeses e coruñesas.

Francisco Jorquera

Unha das esixencias do acordo ten que ver coa Casa Cornide. O Concello asegurou que interpoñería a demanda despois da declaración de Ben de Interese Cultural (BIC), pero aínda non o fixo. O BNG vai presionar nese sentido?

Por suposto, se fago recopilatorio de todas as veces que no anterior mandato preguntamos ao Goberno municipal porque non se interpuxera aínda a demanda… creo que o Goberno de Inés Rey foi dando desculpas de mal pagador, pero esas desculpas xa están esgotadas. Xa foi declarada BIC, e o Concello dispón dende hai moito tempo dos informes xurídicos e históricos que dotan de base argumental a interposición desa demanda e, polo tanto, dende o noso punto de vista hai que presentar a demanda sen máis dilación. E imos ser moi esixentes nese aspecto, asi como co resto de puntos recollidos no acordo de investidura.

Na entrevista que fixemos en Quincemil con vostede antes das municipais dixo que o Goberno de Inés Rey "desaproveitou o escenario favorable" que tiña ao comezo da lexislatura, e o luns considerou que cos nombramentos que fixo a alcaldesa estase a repetir o mesmo escenario. Nese sentido, que cre que debería facer o novo Goberno de Inés Rey? E que bota en falla?

O goberno de Inés Rey desaproveitou un escenario no que creo que practicamente todas as forzas que integrabamos a oposición tiñamos unha actitude colaborativa. Ela fixo o lema "do mandato do diálogo", e é certo que houbo diálogo e que moitas cuestións se aprobaron por unanimidade e por amplos consensos. Pero somos moi críticos co grao de cumprimento, porque moitos deses acordos non se cumpriron. Agora no discurso que pronunciou no salón de plenos unha vez investida, comprometeuse a seguir facendo do diálogo un eixo do novo mandato, nós somos unha forza política que practica o diálogo e que defende o diálogo, pero o diálogo é unha ferramenta, entre outras cousas, para explorar a posibilidade de chegar a acordos, e cando chegas a acordos hai que cumprilos. Polo tanto, unha posición na que o BNG vai ser moi firme e na demanda de que todos os acordos se cumpran, coa forza que nos da unha posición nova.

En segundo lugar, creo que Inés Rey comete os mesmos erros nos que incorreu no pasado mandato. Quero ser respectuoso co principio no escrito de que a todo goberno hai que darlle un tempo para que leve a cabo a súa xestión antes de empezar a exercer as críticas, pero inevitablemente teño que pronunciarme sobre a estrutura de goberno que decidiu conformar. Unha critica xeneralizada das persoas que seguen a política municipal no día a día e que había un núcleo duro, moi reducido, de dúas ou tres persoas, que eran os que tomaban todas as decisións. A miña sorpresa é que agora faga unha norma de algo que xa era unha práctica no anterior mandato, apostando por unha estrutura de goberno na que hai una xerarquía moi clara, e onde ela mesma opta porque haxa concelleiros de primeira e de segunda. Iso é o que se deriva da propia estrutura de goberno. Polo tanto, cremos que non acerta na conformación da estrutura, que non é a mellor maneira de funcionar, que dese xeito vai incidir nos mesmos vicios e erros que moitas persoas denunciaban no anterior mandato. O tempo dirá, porque aínda non empezou o actual goberno municipal a exercer.

Por tanto… as relacións PSOE-BNG na cidade comezan ben nesta lexislatura?

Creo que as persoas que me coñecen saben que sempre diferenciei as discrepancias políticas da relación persoal. En toda institución representativa é necesario dialogar e falar moitas cousas. Se trasladas ao plano persoal as diferenzas políticas a relación é imposible, e creo que nunha sociedade diversa e plural como na que vivimos, as persoas temos que aprender a convivir aínda que pensemos distinto, pero ademáis no ámbito político é fundamental que os representantes teñan capacidade de interlocución aínda que teñan opinións distintas. Digo isto porque a relación no persoal con Inés Rey e cos membros do Goberno municipal sempre foi correcta, nalgúns casos incluso cordial, pero iso non quere dicir que non existan diferenzas políticas, e polo tanto somos moi críticos coa lectura que fixo o PSOE das eleccións, coa premisa de partida coa que iniciou as negociacións co BNG, coa estrutura do goberno coa que se dotou Inés Rey, e polo tanto esa discrepancia esta aí, e o BNG vaina exteriorizar porque por escolla do PSOE somos forza de oposición e imos exercer o que nos corresponde como forza de oposición.

Que vai facer o BNG nos vindeiros anos para ser á alternativa de Goberno na Coruña nas seguintes eleccións?

Dar continuidade ao traballo destes anos pero con máis forza. Calquera cidadán na Coruña admitirá, estea dacordo co BNG ou non, que destas eleccións municipais sae un BNG moito máis reforzado e preparado para ser a alternativa do goberno nas próximas eleccións. Nós concurrimos as eleccións dicindo que queríamos ser alternativa de goberno e que a nosa vocación era liderar politicamente esta cidade, pero é posible que houbese moitos cidadáns que pensasen que iso non era posible. Eu creo que o resultado destas eleccións rompe esa percepción e que a maioría ve ao BNG como unha opción posible. Nese sentido, nos vindeiros catro anos traballaremos como forza de oposición, fiscalizando, procurando dar impulso á cidade a través das nosas propostas, coas negociacións bilaterais co PSOE pero tamén a través de iniciativas propias que traslademos ao pleno e, sobre todo, nun contacto permanente coa cidadanía. Queremos ser unha forza moi pegada a rúa e agora somos máis para intensificar ese traballo de contacto directo coa cidadanía, e nos comprometemos a que ese ciclo que comezamos este xoves sexa unha constante e ofrecernos como una ferramenta ao servizo da cidadanía.

E falando de eleccións, como valora a "saúde" do BNG de cara as xerais? Cre que ese posible "descontento" dalgúns do seus votantes na cidade porque o BNG non estea no Concello pode influir nesta convocatoria?

Creo que ese descontento si existise vai deixar de existir porque estamos aclarando por que razón non se formou un goberno de coalición, e que a cidadanía vai fixar prefectamente as responsabilidades. E creo que as eleccións xerais collen ao BNG no mellor momento. Fomos a forza política non só na Coruña senón no conxunto de Galicia que máis subiu nas municipais, tanto en número de votos como en número de concelleiros, e creo que polo tanto as eleccións xerais son unha oportunidade para que haxa un grupo galego forte en Madrid. Creo que o voto ao BNG nestas eleccións xerais ten un dobre valor: votar ao BNG é unha garantía de que vai ser un dique a un goberno da dereita e da dereita extrema, pero ao mesmo tempo vai ser a garantía de que Galicia conte, e de que as necesidades do noso país estean presentes na axenda política do Estado. A única forza política que reúne as condicións para aseguralo é o BNG. Polo tanto creo que o BNG ten razóns para encarar con moita ambición e moito optimismo estas eleccións.

Noutra orde de cousas, onte remitiron un comunicado amosando a preocupación do BNG polo Deportivo. Que valoración fai da situación do club? E que cre que precisa de cara ao futuro?

Necesita sobre todo sentido común. Dígoo como deportivista que son, a título individual. O BNG emitiu un comunicado moi xenérico porque hai que diferenciar planos, e unha forza política ten que respectar o funcionamento interno dunha entidade deportiva. A miña opinión, independentemente de cal sexa a estrutura de propiedade do Deportivo, é que o equipo é patrimonio de todos os coruñeses e coruñesas, e calquera decisión que se tome ten que ter en conta iso. Ten que ter en conta o sentir dos afeccionados. Calquera persoa que coñeza o Deportivo e esta cidade sabe que ese é o gran capital do Deportivo, sexa cal sexa o seu balance de resultados, ou a súa situación deportiva, ou o seu capital social. O gran capital do Deportivo son os afeccionados. E polo tanto, creo que os que teñen capacidade de decisión no Deportivo teñen que partir desa premisa.

E que queren os afeccionados? Non pretendo erixirme como portavoz, pero creo que o que vou dicir é un sentir popular: queren cambios, pero non queren que cada ano se constrúa a casa para logo desmontala, e volvela construír, e volvela desmontar. Creo que o que queren é que haxa unha folla de ruta clara, pensando no medio prazo, e decisións que favorezan o arraigo do equipo coa cidade e cos afeccionados. Expreso isto a título particular. Se traen un adestrador que é da casa, logo é despedido presuntamente porque falara coa Unión Deportiva das Palmas, cando é un feito constatable de que a Unión non o contratou… Despois de pasar por outros adestradores se volve a chamar a ese adestrador cando faltaban dous partidos para acabar a Liga… E acaba a Liga e lle mandan por correo a carta de despido. Creo que ese tipo de decisións non favorecen o arraigo. Posiblemente Rubén de la Barrera non sexa o mellor adestrador do mundo, pero as cousas non se fan así. A min como deportivista dóeme moitísimo que nos últimos anos pasasen multitud de adestradores, e que os que tiñan máis vínculos co Deportivo e os que eran máis queridos pola afición, fosen despedidos dándolles unha patada. As formas son importantes. O que lle pido ao propietario do Deportivo é sentido común, que non administren o Deportivo como un negocio máis, e que teñan en conta que o Deportivo é patrimonio de toda a cidade, o sentimento de toda afición, e que as decisións que tomen sexan para fortalecer o arraigo do Deportivo na cidade e coa súa afición.

Para terminar, este venres é San Xoan, unha das festas máis sinaladas da cidade. Como o vai vivir?

Pois con toda a resaca post electoral… aínda non teño un plan. Pero normalmente acostumamos a saír, ver as lumeiradas… se teño a posibilidade de saltar algunha que sexa dunhas dimensións que non me provoque ningún risco… saltareina! E se teño oportunidade de tomar algunha sardiña, por suposto tamén a tomarei! Creo que é unha festa moi bonita, cun enorme arraigo, e iso será o que faga. E posiblemente ao día seguinte irei tamén a celebrar o San Xoán en diferido á aldea de onde é a familia da miña muller.