Xa é unha cara coñecida no Concello. Rubén Pérez Correa, candidato á alcaldía de Vigo da coalición Podemos-Marea de Vigo (que aglutina tamén a Izquierda Unida, Alianza Verde, Verdes Equo e Recortes Cero), presentouse por primeira vez ás eleccións municipais no 2011 con Esquerda Unida. Porén, no foi ata o 2015 cando acadou os tres concelleiros coa Marea. Os últimos comicios, celebrados no 2019, deixaron á formación con dous edís. En todos eses procesos Pérez sempre ocupou o primeiro posto da lista morada.

De cara ao 28M, as primeiras enquisas apuntan que Marea de Vigo ou ben mantén a mesma cifra de concelleiros ou queda reducido a un. Ademais, fálase dun posible ‘sorpasso’ do BNG. Ante estas informacións, o candidato resalta a importancia e o optimismo de seguir contando con representación e resalta que o partido tratará de convencer ao electorado que aínda non decidiu que papeleta votará.

En canto ao seu proxecto electoral, Rubén Pérez destaca un modelo de cidade onde se recupere o "control democrático" e o pensamento "crítico" da veciñanza, denostado, ao seu parecer, nestes últimos anos con Caballero ao fronte da alcaldía.

– Agora que arrincou de forma oficial a campaña, a pregunta imprescidible para comezar é como afronta Marea de Vigo estes próximos comicios.

Nós necesitabamos buscar un escenario de claridade do proxecto e a coalición con Podemos foi, a efecto incluso de enquisas que imos coñecendo, moi bo. Tanto a CIS de onte, que se fixo en abril e que aínda non contemplaba a coalición, ou o Instituto da Sondaxe deunos un aumento dun punto. Estamos esperanzados porque fomos capaces de unir a todo a esquerda de Vigo, que era un dos requisitos que tiñamos máis como obxectivo e tamén porque hai unha receptividade cara certos temas que para outros procesos electorais era imposible colocar na axenda política, entre eles a vivenda.

No anterior proceso electoral intentamos falar de vivenda e dicíannos que si Feijoo. Agora sábese que a vivenda tamén a poden desenvolver os concellos, o martes que vén apróbase no consello de ministros a cesión aos concellos das vivendas da Sareb. Cremos que grandes temas que intentamos politicamente provocar no debate durante anos estarán neste proceso electoral.

– Recuperando o tema que menciona das enquisas, o CIS publicou o 11 de maio que parece que pode haber un posible adiantamento do BNG a Podemos-Marea de Vigo. Que opinades destas previsións?  O partido fai autocrítica?

O propio CIS di que non se lle faga caso ás súas proxeccións. Para nós o positivo despois de todos estes anos de incertidume, tamén co proceso das autonómicas en Galicia, é que o CIS nos dea practicamente a mesma intención de voto que timos no ano 2019. Isto nos permitiría conservar os dous concelleiros. O único que di é que hai unha parte moi sensible do noso electorado que non está posicionado aínda. O que vota ao PSOE vota ao PSOE e o mesmo o do BNG ou o PP. Creo que o que nos corresponde a nós nesta campaña é mobilizar a ese electorado que non está posicionado, pero que se a estas alturas decidiu que non vai votar nin ao PSOE nin ao BNG, entendemos que é un campo de traballo importante. Veremos a partir da semana que vén as enquisas que se publiquen.

– Nese espectro de votantes con dúbidas ou con intención de abstención, pensa que a previsión da maioría absoluta de Caballero pode ser un factor desmobilizador?

Entendo que si pero creo que hai algunhas urxencias. É importante que a posición siga manténdose, independentemente da posición. Hai marxe de manobra, como en todos os procesos electorais hai marxe de que haxa un cambio. É importante que a posición teña un número suficiente de membros para que, entre outras cousas, poda pedir un informe ao secretario e que ao final fagamos, por exemplo, o que conseguimos na oposición neste último tramo de lexislatura: parar as obras de Cabo Estai. Iso foi porque hai 7 concelleiros na oposición. A labor importante da oposición de visibilizar a propaganda e os miles de euros que diariamente se deitan nos medios de comunicación para vender un modelo de cidade que en realidade non existe, cremos que se consigue mediante a mobilización do electorado.

Non hai réximes eternos eternos nin maiorías absolutas eternas e a maioría da xente ten que entender que a maioría do que pasa nesta cidade é por un abstencionismo do voto crítico durante moitos anos.

– Un novo elemento que se presenta no taboleiro do xogo sobre todo de cara ás eleccións estatais, xa que non se presenta ás municipais, é o proxecto de Yolanda Díaz, Sumar. Transcenderon as tensións con Podemos e o conflito sobre si se presentarán unidos ou non de cara a cita electoral de finais de ano. A Marea de Vigo, como partido que se presenta en coalición con Podemos, como valora este escenario? Cre que influirá nos resultados do 28M?

Eu son o responsable de Política Municipal de Izquierda Unida en todo o Estado e creo que é unha boa nova que foramos capaces que chegásemos a máis acordos que nunca con Podemos. De feito, superamos o umbral de 2019, Izquierda Unida-Podemos presentámonos en máis concellos que nese ano. Presentámonos máis incluso onde non somos coalición, temos máis candidaturas. O CIS di que sairíamos consolidados como terceira forza municipal no conxunto do Estado trala desaparición de Ciudadanos e xa que VOX non é capaz de entrar no voto urbano.

É certo que houbo un ruído inicial de Sumar e Podemos, xa normalizado eu penso xa que ao final vamos xuntos en municipais, en autonómicas e con toda probabilidade imos chegar a un acordo nas eleccións xerais. A nós nos gustaría que o proxecto de Sumar tivese arrincado xa nas municipais, entendíamos as casuísticas e o falamos coa propia Yolanda, pero tamén cremos que hai unha cousa que en Vigo por exemplo fixemos ben… A Marea de Vigo creouse para falar de municipalismo, para falar de cuestións de Vigo. Fomos capaces de illarnos do ruído de En Marea no seu día, dos conflitos que en Galicia derivaron na fractura do espazo…

Dende a Marea de Vigo sempre dixemos que somos unha marea de xente que non ten por que pensar igual, por exemplo, sobre o que pasou en Cataluña co procés; non temos por que pensar igual en política exterior ou sobre o modelo de Estado. Pero si que temos que pensar igual no local. Na Marea illámonos do ruído e ser capaces de lograr un acordo no concreto, que é a cuestión da política municipal. Iso nos vai fortalecer á hora de afrontar o proceso electoral, que o relato non é algo que se vende só en campaña electoral, senón que o practicamos todos estes anos. Esperamos que sirvan os resultados das municipais e das autonómicas para tamén traccionar de maneira máis natural e máis tranquila o que para min vai ser unha cosa indubidable: un acordo amplo entre a esquerda política e social do país ante estas eleccións xerais.

Un Vigo "recuperado" e para o movemento veciñal

– Entrando na campaña en si de Marea. O lema deste ano é ‘Recuperemos Vigo’. Como é ese Vigo recuperado?

Cando discutiamos na comisión electoral deciamos que o lema non tiña que ser unha cousa nostálxica. Non queremos recuperar o Vigo da falla de infraestruturas ou o Vigo da falla de rotacións. Si recuperar certa cultura política que tivo esta cidade, certa cultura de reivindicación social, certa democracia. O Pleno do Concello de Vigo reduciu calquera forma mínima de democracia, á oposición se nos prohibiu o que é o que se espera da oposición, que é a labor de fiscalización permanente; se nos eliminou a posibilidade de levar mocións; intentou laminarse o movemento veciñal que era crítico co Goberno, cando o movemento veciñal sempre naceu para ter unha posición crítica e de mellora dos barrios con respecto ao equipo de goberno, fora cal fora.

A cuestión de recuperar vai relacionada con que Vigo ten que deixar ese encantamento permanente baseado en mentiras. Se o alcalde di viñeron 5 millóns de persoas, iso é mentira; un alcalde que di que se retornaron 6 millóns de euros do Nadal, iso é unha mentira. Se o alcalde di que estamos nunha das cidades top de Europa iso é unha mentira. Dicir que Vigo compite con París ou grandes capitais europeas en mobilidade ou sostenibilidade é unha mentira. Que a xente tiña a capacidade crítica de recuperar precisamente non crerse o que diga uns políticos, moitas veces regado con moita propaganda.

Por exemplo, imos facer un acto simbólico e pedir recuperación da illa de Toralla como espazo público. Esta cidade sempre reivindicou que a nosa costa estaba sendo usurpada por intereses particulares, moitas veces especulativos. Recuperar a cultura de defensa da ría e de valores culturais que tivo esta cidade. E recuperar certo control democrático que nalgún momento exerceu a sociedade civil e por algún motivo, que en moitos casos ten que ver con isto das maiorías absolutas abafantes, pois deixouse de exercer dende o movemento veciñal e o tecido asociativo máis básico da cidade.

– Xusto sobre esa tecido asociativo e veciñal quería preguntarlle. Neste último mandato grupos ecoloxista, veciños da zona centro, Afectados polo Vial de Beade ou as bandas de música de Vigo, entre outras plataformas, denunciaron sentirse desatendidas polo Concello e concretamente, pola alcaldía. Que papel terían estes movementos no Vigo da Marea e como se lles faría partícipes no proxecto de cidade?

Que non se escoite a oposición, que non se nos permita o acceso a determinada información, que se nos ningunee, que non se nos responda a máis de 700 preguntas, rogos e solicitudes de documentación que presentamos nesta lexislatura pois é paradigmático. Se non se fai cos representantes lexítimos escollidos polos vigueses e viguesas, que non se fará con colectivos especiais ou cos veciños e veciñas.

A chegada da Marea de Vigo significou que no ano 2016 cambiase o regulamento do Pleno, eliminando cuestións de fiscalización democrática. Pero ademais non avanzamos en fórmulas que permitan intervir ao veciño no pleno. Iso ten unha forma completamente natural nos plenos onde ao final da sesión se lles deixa intervir; aquí hai colectivos que levan moitos anos pedindo ser escoitados e sistematicamente hai un silencio.

Un político maduro, que non se comporte de maneira infantil, ten que saber sentarse cunha persoa que lle vai levar a contraria. Iso en Abel Caballero non é unha cuestión política, é máis ben un rasgo da súa personalidade, e el decide que calquera persoa que non pense coma el é un inimigo a exterminar. Practícao dunha maneira tan vehemente que é incapaz de sentarse cunha persoa que non pensa igual. Iso é unha eiva democrática nesta cidade. Afortunadamente, os políticos non duran e todos temos data de caducidade política. Creo que a esta cidade vaille custar recuperar a labor crítica que tiña a cidadanía e esa capacidade dos políticos de soportar a crítica. Aquí parece que a crítica non se pode formular, parece que non pode haber outro modelo de cidade. Iso é pernicioso porque levamos 15 anos dun goberno municipal que entende que é así e creo que iso fai que haxa asociacións criminalizadas só por pedir dotacións para os seus barrios.

Creo que os colectivos de toda cor e de toda casuística teñen nisto toda a razón: é unha persoa que non escoita, que só escoita o que quere escoitar e que fai unha cousa terrible que é esixir o aplauso. Iso en política é un cesarismo bastante perigoso.

– Entón Marea expón, por exemplo, un novo regulamento de participación cidadá no pleno?

Si. Pedimos un novo regulamento, pedimos ademais que o regulamento do pleno permita aos veciños intervir, que permita máis labor de fiscalización á oposición sexa da cor que sexa e queremos un regulamento de participación cidadá de verdade, non o que se impostou nos anos 90, que permite o referendo cidadá para determinados temas, que permita o acceso á información e o dereito á réplica… Estas cuestións que nas grandes cidades si funcionan. Por exemplo, os orzamentos participativos. É impensable que un concelleiro decida sobre o barrio de Vallecas sen que o órgano do distrito de Vallecas o saiba e o autoriza. Aquí en Vigo todo está centralizado na Praza do Rei e dende alí se decide por todos veciños. Creo que son cuestión que están na axenda política da esquerda dende fai máis de 20 anos no conxunto do Estado. Aínda que a cidadanía aquí non estea acostumada a este tipo de cousas, é o futuro das cidades.

A min non me valen escusas como a que teño escoitado de ‘aquí cada cuatro años el vecino ya decide’. Non, a decisión orzamentaria non ten nada que ver co voto, son cuestións diferentes.

– Continuando co foco sobre a veciñanza, as preocupacións principais dos vigueses segundo as últimas informacións publicadas ao respecto son a inflación, o desemprego e a cuestión do transporte público. Que propostas ten Marea para paliar estes problemas?

Estou contento de que esas sexan as preocupacións principais dos vigueses porque nalgún proceso electoral no que eu participei algunhas das grandes casas de enquisan dicían que o principal problema de Vigo era que cando lle preguntaban a un vigués dicían que non había ningún problema. Iso era un 25% dos encuestados, unha das cousas máis ridículas que eu vivín xamais como político.

A situación económica é terrible. A situación social comeza a cronificar parte desa pobreza en bolsa que nós dicíamos que latexaba aí e que despois da pandemia e coa inflación de prezos comeza a verse. Nós centramos a proposta programática en colocar algúns temas que pensabamos que neste proceso electoral debían estar enriba da mesa. Creo que sería ridículo, coa que está caendo, que nos puxeramos a facer unha discusión sobre as grandes infraestruturas da cidade, sobre a reforma do edificio do Concello ou sobre os novos proxectos portuarios. Imos falar de vivenda. Cando nós intentabamos meter nestes últimos anos o debate da vivenda dicíasenos que non era competencia municipal. De feito, cando levei unha moción pedindo que o Concello negociara coa Sareb a cesión de vivendas para facer un parque social, o propio alcalde dicía ‘ tú estás blanqueando al Partido Popular’. Non, eu o que estaba dicindo era que os Concellos pola Lei de Bases poden asumir competencias.

Ademais, nos concellos gobernados por Unidas-Podemos estanse asumindo dende fai anos. Por exemplo, en Rivas goberna Izquierda Unida, onde o Concello promociona vivenda que se queda o propio Concello a través un parque público. Non se vende a vivenda de promoción pública para que en 10 anos estea no mercado privado, como sucederá no futuro coas vivendas do PAU de Navia. Ese debate sobre o Concello promotor de vivenda para evitar a inflación dos prezos e dos alugueiros para nós é esencial na campaña.

Afortunadamente, o Partido Socialista decidiu incluílo en campaña. O martes aprobarase no Consello de Ministros a cesión da Sareb e outros debates que nós non compartimos, como a financiamento da compra de vivenda a través de hipoteca.

Falemos de vivenda e de servizos sociais durante a campaña. Apareceu o ingreso mínimo vital; apareceu unha afloración de pobreza que xa non depende de non ter traballo, moita xente pola inflación e o incremento das hipotecas pasa a ter que pagar 300 euros e entra nun umbral de pobreza porque deixa de ter acceso a outro tipo de cuestións básicas como pode ser a cesta da compra. Queremos que se fale sobre canto gasta Vigo en servizos sociais, canto está disposto a poñer da súa parte o Concello para que haxa parque público de vivenda e queremos recuperar as concesións municipais privatizadas. Neste debate non hai cores, xa se demostrou que a xestión privada é máis ineficaz, non hai unha garantía de retorno económico e o servizo non mellora. Estamos dispostos a que esa discusión estea enriba da mesa. En Valladolid recuperamos a empresa municipal de auga e xa ten un 20% máis de investimento na rede sen que lle repercuta directamente ao veciño. Nós en Vigo seguimos ampliando Aqualia con 100 millóns de euros de investimento, incluíndo a nova potabilizadora que imos pagar relixiosamente nas facturas como canon os vigueses.

Queremos colocar o debate no que están sufrindo os vigueses e as viguesas. Un debate sobre o HALO pode ser bonito, pero a min paréceme bastante discutible que nos medios se estivera durante a precampaña todos os días coa foto do HALO, que si agora poñen unha estrutura ou a seguinte… Iso é noticia ou a noticia construímola en base a unha asignación que sae directamente do Concello ao medio? Iso hai que combatelo, porque se non non estamos falando de que mentres aquí saía nos medios unha foto do HALO había 100 ou 150 persoas a punto de ser lanzadas da súa casa por procedementos xudiciais ou que se están aumentando a máis de 1000 as vivendas de apartamento turístico, moitas delas expulsando a familias que antes estaban no alugueiro convencional ou cronificando o número de persoas que están acudindo aos servizos sociais porque non poden pagar as cousas básicas dunha sociedade avanzada.

Hoxe resumía no acto de inicio de campaña chamar a que é a demanda histórica da esquerda: pan, traballo e teito. Levar a nivel municipal tamén as cousas de comer, o teito baixo o que vives e o traballo público.

– Se chegase á alcaldía, cal sería a primeira medida imprescindible que tomaría?

Daríamos unha volta urxente ao Plan Xeral, eliminando certas infraestruturas como é a PO-010, que considera a entrada de miles de vehículos no centro urbano. Dariámoslle unha volta ás campañas turísticas sen cumprir con esa teoría case tola do alcalde de que queremos destruír o Nadal. Eu son pai dunha nena de 10 anos, a Navidad celébrase por decreto. Pero si queremos paralizar e repensar o modelo de crecemento da cidade para que o Plan Xeral sexa un mecanismo de creación de empresa pública e conter determinadas infraestruturas que agora poden tronzar a cidade.

Outra cuestión é a medio ambiental, as zonas de baixas emisións, a saturación que estamos vivindo no centro urbano. Creo que dentro dunha axenda política da esquerda sempre deben de ter prioridade estas cuestións de vivenda, de mobilidade e de cidade sostible.

-Xa que menciona o tema do Nadal, que foi un dos que causou máis polémica nestes últimos anos, que modelo de celebración defende a Marea para esas datas?

Eu sigo pensando o mesmo. As luces de Nadal teñen retorno; para min o custe é excesivo e podería diversificarse máis. O problema é que cada vez estase metendo máis diñeiro en campañas de auto bombo e publicidade do alcalde para falar das súas luces. Chega un momento no que nos custa máis o diñeiro para falar disto que do que estamos falando. Ademais, hai que descentralizalo. Non pode ser todo nun centro urbano colapsado de miles de persoas, creo que os barrios merecen un tratamento igualitario en canto a captación. E logo creo que hai que cambiar o modelo de atracción turística, pero non porque sexa unha ocorrencia nosa, senón porque o modelo do excursionismo de autobuses, de masificación de vehículos e xente que vén e marcha no día, é un modelo do que escapan todas as capitais europeas. Barcelona está prohibindo o acceso de autobuses colectivos ou de grupos de máis de 50 persoas ao centro da cidade.

Eu tamén paseo pola cidade, falo cos comerciantes, e este modelo de masificación de xente na Porta do Sol mirando para arriba tampouco deixa ningún diñeiro. Na hostalería teñen as prazas que teñen, pode ser que certas cafeterías dese entorno si teñan retorno, pero a nivel das facturacións, das ventas ligadas ás compras de Nadal, non está xustificada non tanto a inversión, senón a masificación do centro urbano.

Nós cambiaríamos ese modelo. Avisamos da necesidade de poñer aparcamentos disuasorios que impidan a entrada no centro e autobuses lanzadeira gratuítos durante eses meses para evitar o que finalmente pasou: o colapso brutal durante os meses de Nadal. Moitos meses antes nós xa puxemos o plan enriba da mesa e penso que ese plan hai que facelo. Hai que diversificar o Nadal e cambiar moitas cousas. Por exemplo, o mercado de Nadal ten que ser un mercado de Nadal, non un albergadero organizado por unha empresa privada.

É certo que o Nadal de Vigo forma unha marca e que esta pode morrer por esgotamento, habería que facer estudos de canta xente da que vén repite… En definitiva, darlle unha volta a ese problema de masificación que empeza a ser un problema serio para moitos veciños e veciñas.

Test persoal

-Se tiveras que escoller un lugar de Vigo sería: Antes de que se puxera de moda, incluso na súa etapa máis degradada, a min sempre me gustou o Casco Vello. 

-Unha serie ou película que recomendarías: Pola miña parella, que é xornalista, estou vendo The Newsroom e é unha das mellores series que vin en moito tempo.

-Un grupo de música e unha canción: Son tan variado… Pero gústame moito John Coltrane, gústame moito o jazz.

-Un libro: Como é o único que logra relaxarme agora estou lendo de maneira compulsiva. Estou cun marabilloso que se chama La España de las piscinas, de Jorge Dioni. Nesta última etapa estanme gustando moito os libros sobre o modelo de crecemento que estamos importando e que está destrozando as cidades.

-Un deporte para practicar ou ver: Fago pesca submarina dende os 14 anos e case todas as fines de semana. En canto a ver, o que máis me gusta é o rugby.

-Mar ou montaña: Mar. No verán sempre teño listo o traxe de pesca submarina para en canto saio do traballo ir.

-Que bota en falta en Vigo como cidade? Un movemento veciñal crítico e que funcione como contrapoder dos gobernos municipais.

-Un político de referencia: Julio Anguita.

-Qué farás o día de reflexión? Como non saio a correr e considero que correr non entra nas miñas previsións vitais, creo que habería que poñer unha lei que multara aos políticos que compran o chándal no Décatlon o día de reflexión e saen a correr. Farei o que fago nos poucos sábados e domingos que teño libres: intentar estar coa miña filla e estar tamén coa miña parella, que a teño desatendida.

-Defina nunha palabra ao resto de candidatos:

• Abel Caballero: falsario.
• Marta Fernández-Tapias: elitista.
• Xabier P. Igrexas: traballador.